آرتروز یا استئوآرتریت از رایج ترین بیماری های مفصلی است که میلیون ها نفر در سراسر جهان به این عارضه دچار شده اند. این عارضه با تخریب غضروف و ساییدگی شروع می شود و به مرور زمان غضروف محافظ انتهای استخوان‌ها از بین می رود.

اگرچه آرتروز می تواند به هر مفصلی آسیب برساند، اما این عارضه بیشتر مفاصل دست، زانو، لگن و ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد.

آسیب به مفاصل و آرتروز قابل درمان نیست، اما می توان از بروز و پیشرفت آن جلوگیری کرد. تحرک و انجام فعالیت های ورزشی سبک، حفظ وزن سالم و درمان های خاص ممکن است سرعت پیشرفت بیماری را کند نماید و به بهبود درد و عملکرد مفاصل کمک کند.

علائم آرتروز

علائم آرتروز اغلب به کندی ایجاد می شود و با گذشت زمان بدتر می شود. این علائم و نشانه ها عبارتند از:

• درد: در حین حرکت یا بعد از آن، احساس درد در مفاصل خود دارید.
• سفت و سخت شدن مفاصل: در هنگام بیدار شدن از خواب و یا در حرکت پس از ساکن بودن با سفت شدن مفاصل مواجه می شوید.
• احساس نرمی مفاصل: در هنگام فشار وارد کردن روی مفاصل و اطراف آن، ممکن متوجه نرمی مفاصل خود شوید.
• از دست دادن انعطاف پذیری: ممکن است نتوانید مفصل خود را در دامنه کامل حرکت آن، حرکت دهید.
• صدای تق تق زانو: در هنگام تحرک و حرکت دادن زانو با صدای تق تق از زانو مواجه می شوید.
• استخوان ریزه و خارهای استخوانی: این تکه‌های اضافی استخوان، در اطراف مفصل آسیب دیده ایجاد می شوند.
• تورم و متورم شدن: این تورم ناشی از التهاب بافت نرم اطراف مفصل باشد.

خارهای استخوانی روی ستون فقرات در اثر آرتروز

در آرتروز ستون فقرات، دیسک ها باریک می شوند و خارهای استخوانی تشکیل می شوند.

آرتروز مفصل ران

مفصل ران نشان داده شده در سمت چپ تصویر طبیعی است، اما مفصل ران نشان داده شده در سمت راست تصویر، از بین رفتن غضروف و تشکیل خارهای استخوانی را به دلیل آرتروز نشان می دهد.

علت ایجاد آرتروز

آرتروز زمانی اتفاق می افتد که غضروفی که انتهای استخوان های مفاصل را می پوشاند، به تدریج تحلیل می رود. غضروف بافتی سفت و لغزنده است که حرکت مفصل تقریباً بدون اصطکاک را امکان پذیر می کند. در نهایت، اگر غضروف به طور کامل فرسوده شود، استخوان روی استخوان ساییده می شود.

این عارضه اغلب به عنوان یک بیماری ساییدگی شناخته شده است. اما علاوه بر تحلیل و از بین رفتن غضروف، کل مفصل را تحت تاثیر قرار می دهد. این عارضه باعث تغییراتی در استخوان و زوال بافت های همبندی که ماهیچه را به استخوان متصل می کند، می شود.

چه عواملی سبب تشدید آرتروز می شوند؟

عواملی که می توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند، عبارتند از:

• بالا رفتن سن: خطر ابتلا به آرتروز با افزایش سن افزایش می یابد.
• اضافه وزن و چاقی: اضافه وزن و در نتیجه حمل وزن اضافی بدن باعث پیشرفت آرتروز می گردد و هر چه وزن بیشتر باشد، خطر ابتلا به آن بیشتر می شود. افزایش وزن به مفاصل تحمل کننده وزن، مانند باسن و زانو، فشار وارد می کند. همچنین، بافت چربی پروتئین هایی تولید می کند که می تواند باعث التهاب مضر در مفاصل و اطراف آن شود.
• آسیب های مفصلی: صدمات و ضربات شدید، مانند آسیب هایی که هنگام ورزش یا تصادف رخ می دهد، می تواند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهد. حتی صدماتی که سال‌ها پیش رخ داده و به ظاهر بهبود یافته‌اند، می‌توانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند.
• فشار مکرر روی مفصل: اگر شغل یا ورزشی که انجام می‌دهید، فشار مداومی بر مفصل وارد می‌کند، ممکن است در نهایت آن مفصل دچار آرتروز شود.
• ژنتیک: در برخی از افراد تمایل به ابتلا به آرتروز، ارثی می باشد.
• استخوان و مفاصل ناقص: برخی از افراد به صورت مادرزادی با مفاصل ناقص یا غضروف معیوب به دنیا می آیند.
• بیماری های متابولیک خاص: بیماری هایی نظیر دیابت باعث پیشرفت آرتروز مفاصل می گردد.

عوارض

آرتروز یک بیماری دژنراتیو (بیماری که سبب تحلیل رفتن و فرسایش بافت ها به مرور زمان می گردد) است که با گذشت زمان بدتر می شود و اغلب منجر به درد مزمن می شود. درد و سفتی مفاصل می تواند آنقدر شدید شود که کارهای روزانه را دشوار کند. همچنین درد مفصلی می تواند باعث افسردگی و اختلالات خواب گردد.