در اکثر موارد صداهای زانو عادی هستند و معمولاً مشکلی ندارند. اما در برخی موارد، اگر درد همراه با تق تق احساس کردید، ممکن است نشان دهنده آرتروز یا التهاب مفاصل باشد.

ممکن است هنگام خم کردن یا صاف کردن زانوها، یا هنگام راه رفتن یا بالا و پایین رفتن از پله ها، صداهای تق تق و کوبیدن را بشنوید. پزشکان این صدا را اصطلاحاً کریپیتوس می نامند. یکی از دلایل صدای تق تق زانو، آرتروز است، اما دلایل بسیار دیگری نیز می توانند منجر به ایجاد صدای تق تق در زانو شوند. همانطور که گفتیم در بیشتر موارد، صدای زانوها عادی است. اما با این حال، اگر این صدای تق تق زانو همراه با درد باشد، باید به پزشک جهت معاینه تکمیلی مراجعه فرمایید.

نگاهی به مفصل زانو

عملکرد زانو همانند یک لولای بزرگ می باشد که از قسمت های مختلف استخوان ها، غضروف، سینوویوم و رباط ها تشکیل شده است که در ادامه به شرح هر یک از این قسمت ها می پردازیم:

• استخوان ها: کپسول زانو استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل می کند. کشکک زانو یا کاسه زانو استخوان کوچک و محدبی است که در جلوی زانو قرار دارد و از مفصل در برابر ضربات محافظت می کند.

• غضروف: دو پد غضروفی ضخیم به نام منیسک استخوان ساق پا و استخوان ران را پوشانده است که سبب می شود این 2 استخوان به راحتی روی هم حرکت کنند و اصطکاک را در محل برخورد آنها کاهش می دهند.

• سینوویوم: یک بافت همبند تخصصی که مفاصل و غلاف های تاندون را می پوشاند. عملکرد مایع سینوویال برای روان کردن مفاصل می باشد.

• رباط ها: رباط ها بافت همبندی هستند که استخوان های ران و ساق پا را به هم متصل می کنند.

علت صدای تق تق زانو

علاوه بر آرتروز، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند منجر به صدای تق تق زانو شوند که این عوامل عبارتند از:

1) حباب های گاز داخل مفصل زانو

به مرور زمان، گاز می تواند در نواحی اطراف مفصل جمع شود و حباب های ریزی در مایع سینوویال تشکیل دهد. هنگامی که زانوی خود را خم می کنید، برخی از این حباب ها می ترکند که طبیعی است و برای همه اتفاق می افتد؛ ولی این ترکیدن حباب ها باعث ایجاد درد نمی شود.

2) رباط ها

رباط‌های پا و تاندون‌های اطراف مفصل زانو ممکن است در اثر فشار کشیده شوند که این رباط ها وقتی می خواهند به جای خود بازگردند، ممکن است صدای تق تق در زانو بشنوید.

3) جابجایی و در رفتگی کشکک زانو

بافت‌ها و اجزای مختلفی که زانو را تشکیل می‌دهند، از شروع تولد یا به دلیل سن افراد و همچنین در اثر آسیب یا رویدادهای زندگی، در افراد مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، زانوهای شما امکان دارد بیشتر از زانوهای فرد دیگر خم شوند، یا کاسه زانوهای شما ممکن است آزادانه تر حرکت کنند. این تفاوت ها ممکن است سبب ایجاد صدای بیشتر در زانوهای یک نفر نسبت به زانوهای فرد دیگر شود.

4) جراحت

صدای تق تق زانو همچنین می تواند در نتیجه یک ضربه به زانو ایجاد شود. افتادن و فشار روی زانو می تواند منجر به آسیب به کشکک زانو یا سایر قسمت های مفصل زانو شود.

این صدا می تواند نشانه ای از آسیب های زیر باشد:

• پارگی مینیسک؛ در افرادی که ورزش می کنند، می دوند یا سریع راه می روند، این عارضه نسبتاً شایع است. پارگی منیسک می تواند باعث ایجاد صدای زانو در حین حرکت مفصل شود.
• نرمی در کشکک زانو؛ زمانی است که غضروف زیر سطحی که کاسه زانو را می پوشاند، آسیب می بینید. امکان دارد در این وضعیت متوجه یک درد در پشت کاسه زانو شوید که معمولاً در اثر استفاده بیش از حد یا آسیب ایجاد می شود.
• سندرم پاتلوفمورال : اصطلاحی عمومی است که برای توصیف درد جلوی زانو و اطراف کشکک زانو به کار می رود که نیروی زیادی به آن وارد می کنید. این اتفاق قبل از ایجاد آسیب در سطح مفصل کشکک رخ می دهد و می تواند منجر به نرمی کشکک زانو شود. نرمی کشکک زانو سبب ایجاد درد در حین حرکت و خم کردن زانو می شود.

5) آرتروز زانو

آرتروز ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما معمولا از سن 50 سالگی در افراد شروع می شود. آرتروز یا استئوآرتریت زانو که به عنوان «ساییدگی در زانو » نیز شناخته می‌شود، معمولاً در مفاصلی که بیش ترین تحرک را دارند و مفاصلی که وزن را تحمل می‌کنند، مانند زانوها ایجاد می شود. ساییدگی غضروف استخوان ران و ساق پا باعث ایجاد زخم هایی در سطح غضروف می شود. وقتی روی غضروف دچار خراش می شود، به مرور و در اثر رشد بافت استخوانی، استخوان ریزه روی سطح زانو و اطراف آن ایجاد می گردد؛ در نتیجه بیمار در هنگام خم و راست کردن زانو مخصوصاً ابتدای صبح صدای تق تق از زانوی خود احساس میکند.

6) عمل جراحی تعویض مفصل زانو

زانوها گاهی اوقات ممکن است بعد از جراحی تعویص مفصل پر سر و صدا شوند. این وضعیت ممکن است به دلیل تغییرات جزئی باشد که در طول خود عمل یا در مورد تعویض مفصل انجام گرفته و در مفصل جدید رخ می دهد. این صداها اغلب در قبل عمل نیز وجود دارد، اما ممکن است در طول دوره پس از عمل بیشتر متوجه آن‌ها شوید.

عوارض صدای تق تق زانو

صدای تق تق زانو در اکثر موارد طبیعی و معمولاً بدون درد است. اما اگر این صدا با درد همراه باشد، می تواند نشان دهنده یک مشکل یا آسیب جدی باشد.

• یکی از عوارض شایع آرتروز زانو است که از علائم آن می توان به درد ، سفتی مفصل ، چسبندگی در حرکت دادن و محدود کردن حرکت در مفصل اشاره کرد.
• از عوارض دیگر صدای تق تق می توان به بیماری روماتیسم مفصلی اشاره کرد که یک بیماری خود ایمنی طولانی‌مدت، پیش‌رونده و ناتوان‌کننده است که باعث التهاب، تورم و درد در مفاصل می شود.

پیشگیری از ایجاد صدای تق تق در زانو

داروها و درمان های طبیعی برای پیشگیری از از صدای تق تق زانو و همچنین کند کردن سرعت پیشرفت آرتروز عبارتند از:

• تزریق عصاره جفت: بهترین روش پیشگیری از آرتروز زانو است که با داشتن فاکتور رشد سبب تقویت غضروف و به تاخیر انداختن و کند کردن سرعت پیشرفت آرتروز می گردد.
• کورکومین:  یک ترکیب گیاهی است که از گیاه زردچوبه استخراج می‌شود. این ترکیب در درمان و پیشگیری از بیماری‌های التهابی کاربرد دارد.
• رزوراترول: یک ترکیب گیاهی است که در انگور و آب انگور وجود دارد که به عنوان یک مکانیسم دفاعی در برابر تهدیدات محیطی مختلف مانند عفونت های انگلی و قارچی کاربرد دارد.
• بوسولیا (کندر): کندر به سلامت مفاصل، استخوان ها، و ماهیچه ها در دوران پیری کمک می کند. بوسولیا جایگزین طبیعی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مسکن درد) است.
• دمنوش های گیاهی خاص

درمان صدای تق تق زانو

صدای تق تق زانو معمولا طبیعی است و نیازی به درمان ندارد. اما اگر این صدا با درد شدید همراه باشد، باید به پزشک جهت معاینه و درمان آسیب و مشکل احتمالی مراجعه نمایید.

اگر به آرتروز زانو مبتلا هستید، درمان های زیر می توانند به شما در بهبود آن کمک کنند:

• تزریق عصاره جفت که بهترین روش برای به تاخیر انداختن و کاهش سرعت پیشرفت آرتروز می باشد.
• مدیریت وزن

• ورزش های سبک، مانند پیاده روی و شنا
• استفاده از داروهای خوراکی و تزریقی
• استفاده از کمپرس های آب گرم و سرد برای کاهش التهاب
• فیزیوتراپی و تمرینات برای تقویت عضلات چهارسر زانو

در مواردی مانند ارتروز شدید، پزشک جراحی تعویض مفصل را برای بیمار توصیه می کند.