خار پاشنه به مرور زمان در پا ایجاد می شود. اکثریت مردم تا زمانی که برای درد پاشنه پا به پزشک مراجعه نکنند، متوجه نمی شوند که خار پاشنه دارند. پزشکان درمان های غیر جراحی را برای کاهش علائم مرتبط با خار پاشنه توصیه می کنند. البته خار پاشنه را می توان با عمل جراحی از بین برد.

خار پاشنه چیست؟

خار پاشنه یا خار استخوانی در حقیقت یک زائده ی استخوانی است که در اثر رشد استخوان از پایین پاشنه شما بیرون زده و باعث ایجاد درد در پا می شود. این زائده استخوانی در زیر پاشنه ی پا و محل فاشیای کف پا (رباطی که پاشنه را به جلوی پا متصل می کند) قرار می گیرد. خار پاشنه حدود 15 درصد از افراد به خار پاشنه دچار می شوند.

آیا خار پاشنه همان فاسیای کف پا است؟

خار پاشنه و فاسیای کف پا به هم مرتبط هستند؛ چرا که خار پاشنه در اثر فاسیای کف پا ایجاد می شود. در ادامه به شرح این 2 وضعیت می پردازیم:

• فاسیای کف پا زمانی اتفاق می افتد که فعالیت و راه رفتن بیش از حد باعث کشیدگی یا پاره شدن فاسیای کف پا می شود. اگر به التهاب کف پا مبتلا هستید، احتمالاً درد شدید پاشنه پا را احساس خواهید کرد که در طول روز این درد ادامه پیدا می کند. زمانی که کمی راه بروید، درد کاهش می یابد، اما اگر بنشینید و سپس بلند شوید یا کمی بیشتر راه بروید، درد آن بیشتر می شود.
• خار پاشنه می تواند به عنوان واکنشی به استرس و التهاب ناشی از فاسیای کف پا رخ دهد. با مرور زمان بدن شما با ساختن بافت استخوانی اضافی به استرس پاسخ می دهد. این بافت اضافی به خار پاشنه تبدیل می شود. بیشتر مردم دردی را از خار پاشنه احساس نمی کنند، اما وقتی احساس ناراحتی و درد می کنند،که درد مانند درد کف پا می شود.

علت ایجاد خار پاشنه

خار پاشنه در اثر واکنش بدن به فشار وارد شده بر روی رباط ها و تاندون های پا ایجاد می شود. به عنوان مثال، زمانی که شما دچار درد و التهاب در کف پا می شوید، بدن با ایجاد خار پاشنه در پا به این فشار پاسخ می دهد.

از دلایل دیگری که می تواند باعث ایجاد خار پاشنه گردد، اختلال در راه رفتن می باشد. منظور از اختلال در راه رفتن زمانی است که یک بیماری وضعیت تعادل و هماهنگی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، که باعث می شود نتوانید مثل حالت معمول راه بروید.

عوامل زیادی خطر ابتلا به خار پاشنه را افزایش می دهند که در ذیل به شرح این عوامل می پردازیم:

• افزایش و بالا رفتن سن؛ در سنین بالا به مرور انعطاف پذیری فاسیای کف پا کمتر می شود که باعث می شود بیشتر در معرض آسیب قرار بگیرد و احتمال ابتلا به فاسیای کف پا افزایش یابد.

• از بین رفتن بالشتک های چربی طبیعی کف پا؛ به تدریج افراد بالشتک های چربی طبیعی کف پای خود را از دست می دهند که سبب افزایش فشار وارده به کف پا می گردد.
• داشتن پاهای چاق و یا پاهای با قوس بلند.

پیشگیری از ایجاد خار پاشنه

افراد می توانند با تغییر در سبک زندگی خود به شرح ذیل، ایجاد خار پاشنه را به تاخیر انداخته یا باعث کند شدن روند آن شوند:

• برای ورزش روزانه و دویدن سعی نمایید سطوح نرم مانند چمن ها را انتخاب نمایید.

• کفش‌هایی بپوشید که متناسب با قوس‌های پای شما باشد.
• اگر روی پارکت و یا کاشی راه می روید، دمپایی یا کفش مناسب بپوشید.
• راه رفتن خود را طوری تنظیم کنید که فشار کمتری به پاشنه پا وارد شود.

• وزن خود را کاهش دهید تا فشار کمتری به پای خود وارد کنید.
• روال روزانه خود را تغییر دهید تا زیاد در حالت ایستاده نباشید.

تشخیص

پزشک با معاینه پای شما و همچنین پرسش در مورد فعالیت بدنی که درطول روز انجام دادید که باعث درد پاشنه پا شده است، به تشخیص خار پاشنه می پردازد. در نهایت، پزشک اشعه ایکس که یکی از رایج ترین آزمایش های تشخیص خار پاشنه است، را تجویز می نماید.

درمان خار پاشنه

 از آنجایی که درد پاشنه در اثر خار پاشنه ایجاد می شود، پزشک برای درمان از همان روش درمانی التهاب کف پا استفاده می کند. درمان علائم فاسیای کف پا می تواند درد ناشی از خار پاشنه را کاهش دهد.

روش های درمانی خار پاشنه عبارت است از :

• استراحت دادن به پاشنه پا ؛ اگر می دوید استراحت به درد پاشنه پا کمک می کند.
• استفاده از کمپرس های سرد؛ کمپرس های سرد و یخ می تواند به کاهش درد کف پای شما کمک کند.
• مصرف داروی های ضد التهابی خوراکی.
• پوشیدن کفش طبی؛ این کفش ها از قوس‌ کف پا و فاسیای کف پا محافظت می‌کند.

سوالات متداول

آیا برای خار پاشنه خود نیاز به جراحی دارم؟

خار پاشنه از طریق جراحی فاسیای کف پا جراحی و برداشته می شود، اما پزشک به ندرت عمل جراحی را برای برداشتن خار پاشنه توصیه می نماید.

آیا خار پاشنه بدون جراحی از بین می رود؟

جراحی تنها راه برداشتن خار پاشنه پا است. در صورتی که خار پاشنه درد نداشته باشد و باعث ایجاد مشکل برای فرد نشود، پزشک درمان جراحی را برای فرد توصیه نمی کند.

اگر خار پاشنه پا دارم چگونه از خودم مراقبت کنم؟

خوشبختانه، خار پاشنه معمولاً آسیبی نمی بیند. اما باید برای مراقبت از آن و جلوگیری از پیشرفت آن نکات زیر را مدنظر داشته باشیم:

• فعالیت های سنگین و جابه جایی اجسام سنگین که باعث بدتر شدن درد پاشنه پا می شوند را کاهش دهید.
• مطمئن شوید که کفش های مناسبی دارید که قوس های پای شما را نگه می دارد.
• از ایستادن و راه رفتن بیش از اندازه خودداری کنید.

سخن پایانی

خار پاشنه زمانی اتفاق می افتد که در اثر فشار به فاسیای کف پا، رباط کف پای شما آسیب می بینید. خار پاشنه معمولاً دلیلی برای درد پاشنه پا نیست. احتمالاً زمانی که برای درد پاشنه به پزشک مراجعه می کنید، از داشتن خار پاشنه خود مطلع می شوید. حتی اگر خار پاشنه پا باعث درد پاشنه شما نشده باشد، باز هم باید به پاشنه پاها توجه کنید. اگر هنگام انجام برخی فعالیت‌ها، پاشنه‌های پا درد می‌کند، با پزشک خود در مورد روش های درمانی که می‌تواند باعث کاهش درد پاشنه پا شود، صحبت کنید.