تومور استخوان زمانی ایجاد می‌شوند که سلول‌های داخل استخوان به‌طور غیرقابل کنترل تقسیم یا تکثیر می‌شوند و توده‌ای از بافت غیرطبیعی را تشکیل می‌دهند.

بیشتر تومورهای استخوان خوش خیم و غیر سرطانی هستند. تومورهای خوش خیم معمولاً تهدید کننده سلامتی و زندگی فرد نیستند و در اغلب موارد به سایر قسمت های بدن سرایت نمی کنند. بسته به نوع تومور، روش های درمانی متفاوتی وجود دارد؛ از عدم نیاز به برداشتن تومور گرفته تا جراحی برای برداشتن تومور.

برخی از تومورهای استخوان، بدخیم و سرطانی هستند. تومورهای بدخیم استخوان می توانند متاستاز  بدهند و به سایر قسمت های بدن در اثر گسترش سلول های سرطانی سرایت کنند. تقریباً در همه موارد، روش درمانی تومورهای بدخیم شامل ترکیبی از شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی است.

انواع تومور استخوان

تومورهای استخوان می توانند هر استخوانی را در بدن درگیر کنند و در هر قسمتی از استخوان از سطح تا مرکز استخوان (مغز استخوان) ایجاد شوند. رشد تومور استخوان حتی اگر خوش خیم باشد، بافت سالم را از بین می برد و استخوان را ضعیف می کند و در نتیجه استخوان را در برابر شکستگی آسیب پذیرتر می کند.

تومورهای استخوان سرطانی به 2 نوع سرطان اولیه و سرطان ثانویه استخوان تقسیم می شوند:

• سرطان اولیه استخوان در واقع از خود استخوان شروع می شود.
• سرطان استخوان ثانویه در جای دیگری از بدن شروع می شود و سپس در اثر متاستاز به استخوان گسترش می یابد.

از جمله سرطان هایی که می تواند به استخوان متاستاز و گسترش یابد عبارت است از:

• سرطان پستان
• سرطان ریه
• سرطان تیروئید
• سرطان کلیه
• سرطان پروستات

سرطان اولیه استخوان

چهار نوع شایع سرطان اولیه استخوان عبارتند از:

• مولتیپل میلوما: مولتیپل میلوما شایع ترین سرطان اولیه استخوان است که یک تومور بدخیم مغز استخوان می باشد. این تومور هر استخوانی را می تواند درگیر کند.

بیشتر موارد این سرطان در بیماران بین 50 تا 70 سال دیده می شود. مولتیپل میلوما معمولاً با شیمی درمانی، پرتودرمانی و گاهی اوقات جراحی درمان می شود.

• استئوسارکوم: استئوسارکوم دومین سرطان اولیه شایع در استخوان است. این بیماری در بیشتر موارد نوجوانان و کودکان را درگیر می کند. بیشتر تومورها در اطراف زانو و در استخوان ران و یا استخوان ساق پا ایجاد می شوند. سایر نقاط رایج که می توانند تحت تاثیر این بیماری قرار گیرند، عبارتند از لگن و شانه. استئوسارکوم معمولاً با شیمی درمانی و جراحی درمان می شود.

• سارکوم یوئینگ: سارکوم یوئینگ معمولاً در افراد بین سنین 5 تا 20 سال رخ می دهد. قسمت بالایی و پایینی ساق پا، لگن، بازو و دنده ها شایع ترین اعضایی هستند که تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند. سارکوم یوینگ به طور معمول با شیمی درمانی و یا جراحی یا پرتودرمانی درمان می شود.

• کندروسارکوم: کندروسارکوم یک تومور بدخیم است که از سلول های غضروف ساز تشکیل شده است. این تومور در بیماران بین 40 تا 70 سال دیده می شود. این تومور اغلب موارد در اطراف لگن یا ناحیه شانه رخ می دهد. در اغلب موارد، روش جراحی تنها راه درمان کندروسارکوم است.

تومورهای خوش خیم استخوان

انواع زیادی از تومورهای خوش خیم استخوان و همچنین برخی بیماری ها که شبیه تومورهای استخوان هستند، وجود دارد. اگرچه ممکن است این بیماری ها واقعا تومور استخوان نباشند، اما اغلب روش درمانی آن ها با روش درمانی تومورها مشابه است.

برخی از انواع رایج تومورهای خوش خیم استخوان و بیماری های مشابه آن ها عبارتند از:

• فیبرومای غیر مولد
• کیست استخوان.
• استئوکندروم
• تومور سلول غول پیکر
• آنکندروم
• دیسپلازی فیبری
• کندروبلاستوما
• کیست استخوان آنوریسمال
• استئومای استوئیدی

علت ایجاد تومور استخوان

علت ایجاد بیشتر تومورهای استخوان ناشناخته است.

علائم تومور استخوان چیست؟

بیماران مبتلا به تومور استخوان اغلب در ناحیه تومور احساس درد می کنند. این درد ممکن است در شب بدتر شود و همچنین هنگام فعالیت افزایش یابد.

سایر علائم تومور استخوان می تواند شامل تب و تعریق شبانه باشد.

اگرچه تومورهای استخوان در اثر تروما ایجاد نمی‌شوند، اما گاهی اوقات یک آسیب می‌تواند باعث شروع درد تومور شود. آسیب همچنین می تواند باعث شکستگی یا شکستگی استخوان شود که در اثر تومور ضعیف شده است که ممکن است به شدت دردناک باشد.

گاهی اوقات، تومورهای خوش خیم ممکن است به طور اتفاقی در هنگام عکسبرداری با اشعه ایکس به دلایل دیگر، مانند پیچ ​​خوردگی مچ پا یا آسیب زانو، کشف شوند.

نحوه تشخیص تومور استخوان

عفونت ها، شکستگی ها و سایر بیماری های غیر توموری، همگی می توانند شباهت زیادی به تومورها داشته باشند. بنابراین برای اطمینان از داشتن تومور استخوان، پزشک ارتوپد پس از معاینه فیزیکی یکسری آزمایشات تکمیلی را برای بیمار تجویز می نماید.

پزشک ابتدا با گرفتن شرح حال، تاریخچه پزشکی به همراه داروهایی که مصرف می کنید و همچنین سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان، اقدام به معاینه اولیه فرد می نماید.

معاینه ی فیزیکی

پزشک یک معاینه فیزیکی کامل برای بررسی وجود توده تومور انجام خواهد داد. پزشک با معاینه فیزیکی به بررسی موارد زیر می پردازد:

• تورم یا حساسیت در ناحیه تومور
• تغییرات در پوست پوشاننده
• وجود توده
• هر تاثیری که تومور ممکن است بر روی مفاصل مجاور داشته باشد

آزمایشات تکمیلی

• تصویر برداری اشعه ایکس: اشعه ایکس تصاویری از ساختارهای متراکم مانند استخوان ارائه می دهد. انواع مختلف تومورها ممکن است در اشعه ایکس متفاوت به نظر برسند. برخی از تومورها در استخوان سوراخ ایجاد می کنند. برخی دیگر باعث تشکیل استخوان اضافی می شوند. برخی هم ممکن است هر دو را انجام دهند.

• اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).

• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا اسکن استخوان.

• بیوپسی: بیوپسی ممکن است برای تایید تشخیص تومور استخوان ضروری باشد. در بیوپسی، نمونه ای از بافت از تومور گرفته می شود. این نمونه زیر میکروسکوپ بررسی شده و توسط پاتولوژیست آنالیز می شود.

• سایر تست های دیگر: پزشک ممکن است آزمایش خون و یا ادرار را برای کمک به تایید تشخیص تومور استخوان یا رد کردن سایر بیماری ها تجویز نماید.

روش های درمان غیر جراحی تومور استخوان

1) درمان غیر جراحی تومورهای خوش خیم

اگر تومور بیمار خوش خیم باشد، پزشک تومور را از نزدیک تحت نظر دارد تا ببینید آیا تغییر می کند یا خیر. در طول این مدت، ممکن است بیمار نیاز به بررسی دوره ای با تصویربرداری اشعه ایکس یا آزمایشات دیگر داشته باشد.

برخی از تومورهای خوش خیم را می توان با دارو درمان کرد و برخی دیگر از آنها به مرور زمان و بدون جراحی از بین می روند. 

2) درمان غیر جراحی تومورهای بدخیم

در صورتی که تومور بدخیم و سرطانی باشد، یک تیم پزشکی شامل انکولوژیست ارتوپدی، انکولوژیست پزشکی، انکولوژیست پرتوشناسی، رادیولوژیست و پاتولوژیست اقدام به درمان سرطان در قسمتی از بدن که تحت تاثیر تومور قرار گرفته است، می نماید.

روش درمانی به عوامل مختلفی از جمله مرحله سرطان بستگی دارد. اگر سرطان موضعی باشد، سلول‌های سرطانی به تومور و ناحیه اطراف آن محصور می‌شوند. زمانی که سرطان به مرحله متاستاتیک می رسد، در سایر نقاط بدن گسترش یافته و ممکن است جدی تر و درمان آن سخت تر باشد.

پزشکان اغلب چندین روش غیر جراحی را برای درمان تومورهای بدخیم استخوان انجام می دهند که عبارتند از:

• پرتو درمانی: در روش پرتودرمانی از اشعه ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی و کوچک کردن تومورها استفاده می کنند. این روش فقط سرطان در ناحیه پرتو را درمان می کند و سرطان در نواحی دیگر را درمان نمی کند.
• شیمی درمانی: شیمی درمانی اغلب برای از بین بردن سلول های تومور در زمانی که در جریان خون پخش شده اند استفاده می شود. شیمی درمانی معمولاً به صورت تزریق وریدی یا قرص یا کپسول خوراکی می باشد.

به طور کلی، روش درمانی تومورهای بدخیم با جراحی است که در اغلب موارد پرتو درمانی و شیمی درمانی نیز همراه آن است.

روش های درمان جراحی تومور استخوان

1) درمان جراحی تومورهای خوش خیم

در برخی موارد، پزشک ممکن است برداشتن تومور با روش جراحی را برای جلوگیری از آسیب به استخوان و همچنین کاهش خطر شکستگی توصیه نماید.

برخی از تومورها ممکن است به طور مکرر پس از درمان نیز عود کنند. تحقیقات نشان داده است که احتمال سرطانی شدن تومورهای خوش خیم بسیار پایین است و به ندرت اتفاق می افتد.

2) درمان جراحی تومورهای بدخیم

• جراحی نجات اندام: در این روش جراحی، جراح تومور و بخشی از بافت سالم اطراف آن را خارج می کند و بخش برداشته شده را با پروتز جایگزین می کند. در این روش جراح نهایت سعی را می کند که آسیبی به سایر رباط ها، تاندون هاو عصب ها وارد نشود.

• قطع عضو: در این روش جراحی، جراح اقدام به برداشتن بخشی از بازو یا پا می کند. این روش معمولاً زمانی استفاده می شود که تومور بزرگ و یا اعصاب و عروق خونی درگیر باشند.